Je spijsvertering

Je spijsvertering begint in je mond, hier worden ook al de eerste spijsverteringsenzymen aangemaakt om bijvoorbeeld koolhydraten af te breken.

Maar eigenlijk kun je de spijsvertering, al voordat je iets in je mond stopt, beïnvloeden. Door bijvoorbeeld aan eten te denken, of eten te bereiden (positief effect). Hierdoor worden de eerste spijsverteringsprocessen al in gang gezet. Denk bijvoorbeeld aan de aanmaak van maagzuursappen.

Ontspannen en rustig eten is ook belangrijk, want ook dat kan de spijsvertering beïnvloeden. Wanneer je snel en gehaast eet, of erg gestresst bent, heeft dit een negatief effect op je spijsvertering. Ook wanneer je tijdens het eten achter je schermpje bezig bent, zal je spijsvertering niet optimaal werken.

Daarnaast is kauwen, je voedsel fijn malen uiteraard heel belangrijk, want nergens anders in je spijsvertering heb je tanden of kiezen die dit kunnen doen. Het zou goed zijn 20 keer per hap te kauwen, natuurlijk afhankelijk van wat je eet.

Daarna komt de voedselbrij vanuit je mond, door de slokdarm, in je maag terecht. Hier begint de eerste voorbereiding van de vertering. In je maag wordt de voedselbrij gekneed, en vermengd met maagsappen waaronder maagzuur. Maagzuur is ook nodig bij de opname van vitamine B12 (m.b.v. intrinsic factor).

Wanneer je te snel en gehaast eet, of veel stress hebt, kun je last krijgen van oprispingen of brandend maagzuur. Je zou denken dat je dan te veel maagzuur aanmaakt, maar meestal komt deze klacht door een tekort aan maagzuur. Dit beïnvloedt je spijsvertering negatief.

Dit werkt zo: bij een tekort aan maagzuur blijft de voedselbrij langer in de maag. Daardoor kan het gaan gisten, en ontstaan er gassen in de maag welke de druk omhoog voeren. Dit zorgt ervoor dat maagzuur tot bovenin de maag en slokdarm terecht komt. Doordat maagzuur erg zuur is (vergelijk het met zoutzuur op de huid) en het slokdarm slijmvlies daar niet op gemaakt is, ontstaat er brandend maagzuur. Dit kan uiteindelijk voor ontstekingen in de slokdarm zorgen.

Maagzuurremmers zoals Rennie zorgen er vervolgens voor dat er nog minder maagzuur aangemaakt kan worden, terwijl er al een tekort was aan maagzuur, en maakt op deze wijze de klacht van kwaad tot erger. Daarbij heb je maagzuur nodig voor de opname van vitamine B12, door een tekort aan maagzuur kun je daardoor ook nog eens een vitamine B12 tekort oplopen.

Na de maag gaat de voedselbrij door naar de dunne darm. Hier vindt het grootste en belangrijkste deel van de spijsvertering plaats. Enzymen vanuit de alvleesklier, de lever en de galblaas worden toegevoegd aan de dunne darm, zodat koolhydraten, eiwitten en vetten kunnen worden afgebroken (als het ware in kleine stukjes worden geknipt om opname mogelijk te maken), en voedingsstoffen goed opgenomen kunnen worden.

De alvleesklier kennen we als orgaan die onze bloedsuiker regelt, door de aanmaak van insuline en glucagon, zodat onze bloedsuikerspiegel stabiel blijft. Maar de alvleesklier heeft ook een belangrijke taak en functie in de aanmaak van enzymen. Deze enzymen worden aan de dunne darm toegevoegd, om koolhydraten, eiwitten en vetten af te kunnen breken.

In de lever wordt gal aangemaakt, welke in de galblaas wordt opgeslagen. Met name bij vetrijke maaltijden zal de galblaas gal naar de dunne darm toevoeren, om vet af te breken (in kleine bolletjes vet te splitsen).

Daarna zal de voedselbrij verder gaan naar de dikke darm. Hier wordt de voedselbrij met name ingedikt, door vocht en zouten te onttrekken.

Je microbioom

Ook vinden we, met name in de dikke darm, ons microbioom. Voorheen werd dit ook wel darmflora genoemd, maar het betreft niet alleen de darmen en het microbioom omvat veel beter wat het is.

Ons microbioom is ook wel ons immuunsysteem van de darmen, de plek waar ons immuunsysteem begint. Het microbioom bestaat uit micro-organismen die onze darmflora in balans houden, wanneer deze gezond is. Een gezond microbioom geeft tal van gezondheidsvoordelen.

Onze ‘darmbeestjes’ (probiotica) lusten graag onverteerde voedselresten en vezels (prebiotica), en doen het hier erg goed op. Deze vinden ze vooral in de dikke darm.

Je “tweede brein”

Vanuit ons microbioom is ook het communicatiekanaal tussen je darmen en je hersenen, wat ook wel ons 2de brein genoemd wordt. Via zenuwen, neurotransmitters en hormonen, zoals cortisol (stresshormoon) en serotonine (gelukshormoon) communiceren ze met elkaar.

Een verstoord microbioom kan daarom leiden tot hersen- en hoofd gerelateerde zaken, denk bijvoorbeeld aan moeite met concentreren, of hersenmist en niet helder zijn.

Je estroboloom

Naast de hersen-darm as, is er vanuit het microbioom ook een hormonen-darm as, het estroboloom. Het estroboloom omvat het microbioom welke betrokken is bij de vorming en omzetting van oestrogeen (oestrogeen is het vrouwelijk geslachtshormoon, welke mannen ook hebben maar in mindere mate).

Een verstoord estroboloom kan leiden tot oestrogeendominantie (stapeling van oestrogenen), doordat er te veel oestrogeen wordt heropgenomen vanuit de darmen terug het systeem in.
Wanneer de lever ook nog eens niet naar behoren functioneert (denk bijvoorbeeld aan een vervette lever) en moeite heeft met het afbreken van oestrogenen, gaat dit dubbelop.

Hormonale klachten die van daaruit kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld endometriose, migraine, menstruatiepijn, overgangsklachten, en PCOS.

Conclusie

Al met al betekent dit dus dat je darmgezondheid invloed heeft op je hormonen.
Het is van groot belang dat je darmen gezond zijn, om je hormonen in balans te houden.

Zorg ervoor dat je darmen weer optimaal werken, zodat je ook kunt werken aan je hormoonbalans.

Onderzoek geeft duidelijkheid

Als je echt serieuze problemen met je darmen hebt, raad ik je zeker aan een darmonderzoek of ontlastingsonderzoek te doen, soms aanvullend met bloedonderzoek.

Met dit darm/ontlastingsonderzoek kom je veel te weten. Je krijgt inzicht in de kwaliteit van je slijmvliezen, je darmmicrobioom, of er ontstekingen aanwezig zijn (worden er ontstekingsstofjes aangemaakt), over de doorlaatbaarheid van je darm en of je een lekke darm hebt, of er sprake is van dysbiose (onbelans), of je voedingsallergieën hebt, en of er parasieten, gisten, of schimmels aanwezig zijn in je darm. (dit onderzoek wordt in een gespecialiseerd lab gedaan, en wordt helaas (nog) niet vanuit de reguliere zorg aangeboden).

Uiteraard heb je, voor een gezonde hormoonbalans, ook de juiste voedingsstoffen nodig, als bouw- en brandstoffen (eiwitten, gezonde vetten) en co-factoren (vitamines en mineralen) voor een goede werking van je hormoonklieren en de aanmaak van hormonen.

Maar laat duidelijk zijn dat gezonde darmen, en een gebalanceerd microbioom je al een heel eind op weg helpen naar hormonen in balans!

Ervaar jij klachten, en wil jij n.a.v. dit blog graag aan de slag met jouw hormoonbalans of darmgezondheid?

Je bent van harte welkom bij praktijk Orthowijs!

‘Op natuurlijke wijze met gezondheid aan de slag’

Gezonde groet,
Kim Snijder